Bugün Batı Trakya denilince, Yunanistan’da, Türkiye’ye komşu, kuzeyi Bulgaristan’la, güneyi
Ege Denizi ile çevrili, batıda Karasu (Mesta) Nehrine dayanan, dar şerit bölge akla gelmektedir.
Tarihte ise Batı Trakya denilince, batıda Ustruma N., doğuda Meriç N., kuzeyde Arda N. ve Çirmen,
Kırcaali, Ropçoz, Nevrakop bölgelerini içine alan, güneyden Ege Denizi ile çevrili olan daha
geniş bir bölge akla gelmekte idi. (Bk. Harita-1)
Yunanistan’ın elinde bulunan Batı Trakya’nın yüzölçümü 8578 m2 dir.
1363 yılından itibaren Türk egemenliğine geçen Batı Trakya, 1912-1913 Balkan Savaş’ı
faciasına kadar, tam 549 yıl Türk toprağı oldu.
Osmanlı Devletinin gerileme devrinde cereyan eden 1828 – 1829 Osmanlı-Rus Savaş’ından
ve sonrasındaki diğer savaşlardan sonra birçok defa işgale uğradı ve her seferinde de
bölgedeki Türkler, Türk’ün karakteristik özelliği olan istiklâllerini korumak için mücadele verdiler.
Konumuz, bu istiklâl mücadelelerini ana hatları ile ortaya koymaktır.
BATI TRAKYA’NIN FETHİ :
1363 yılında Lala Şahin Paşa tarafından Edirne fethedildikten sonra, I. Murat, Dimetoka’yı
geçici olarak merkez yaptı. 1364’de, Gazi Evrenos Bey Gümülcine’yi, Lala Şahin Paşa Filibe’yi aldı.
Bu fetihlerden sonra I. Murat’ın Anadolu’ya gitmesini fırsat bilen Macar Kralı, topladığı haçlı
kuvvetleriyle Edirne üzerine yürüdü. Edirne kuzeybatısında Hacı İlbey’in gece baskınına
uğrayarak imha edildiler ve Türk tarihine Sırp Sındığı Zaferini (1364) kazandırdılar. I.
Murat 1365’de tekrar Rumeliye geçti ve Dimetoka’ya yerleşti. Edirne’de yapımına başlanan
sarayın bitimine kadar burada kaldı. Ayrıca Dimetoka’da da küçük bir saray yaptırdığı
bazı kaynaklarda (1) yer almaktadır. Edirne’nin 1368’de başkent olduğu hatırlanırsa,
Dimetoka, 1363’den 1368’e kadar yaklaşık beş sene, Bursa’nın yanı sıra, Osmanlı Devletinin
geçici (yedek) başkenti olmuş demektir.
Türklerin Batı Trakya’nın tamamını ele geçirmeleri ve bölgede tam hakimiyet
kurmaları ÇİRMEN ZAFERİ ile olmuştur. Türkleri Avrupa’dan çıkarmak için düzenlenen
seferlerden birini de Sırp Kralı hazırladı ve Edirne üzerine yürüdü. Türk kuvvetleriyle
Çirmen’de karşılaştı ve 26 Eylül 1371’de büyük bir bozguna uğradı. Bu Çirmen z
aferi, Türklere Makedonya kapılarını açmış ve Makedonya mukavemetini kökünden
kazımış oldu. Aynı yıl içinde İskeçe, Kavala, Drama ve Serez bölgeleri ele geçirildi (2)
ve Batı Trakya’nın fethi tamamlandı.
Fetihler sonrasında Anadolu’dan Türk aileleri getirilerek bölge Türkleştirildi.
